گرامافون یا فونوگراف پرکاربردترین دستگاه برای پخش صدای ضبط شده از دههٔ ۱۸۷۰ تا دههٔ ۱۹۸۰ میلادی بود. اواخر عصر ناصری به ایران آمد و آنرا در آن زمان دستگاه «حافظ الصوت» یا «حبس الصوت» می‌خواندند و می‌نوشتند.
گرامافون اختراع توماس ادیسون بود. یک گرامافون (Gramophone) با دستگاه‌های مدرن و مجهز کنونی بسیار متفاوت است. با این وجود از اصول فنی مشترکی پیروی می‌کنند، یعنی اصول ضبط کردن صدا همان است که در زمان ادیسون بود.
